Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) uzyskała decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (ZRID). Pozwala ona na inauguracyjne prace budowlane na 10-kilometrowym odcinku drogi ekspresowej S-1, rozciągającym się od węzła Mysłowice Kosztowy do Bierunia. To ostatni etap budowy całej trasy S-1 łączącej Mysłowice z Bielskiem-Białą.
ZRID otwiera również możliwość rozpoczęcia przez Wojewodę Śląskiego procesu wyceny i wypłaty odszkodowań za nieruchomości przeznaczone pod nową trasę.
Odcinek S-1 pomiędzy Mysłowicami a Bielsko-Białą to 40-kilometrowy fragment nowo wyznaczonej trasy ekspresowej. Jednocześnie z jego budową zostanie także stworzony 300-metrowy odcinek S-52 na węźle Bielsko-Biała Hałcnów, 3,4 km drogi krajowej nr 44 jako część obwodnicy Bierunia i Oświęcimia oraz 1,4 km trasy między węzłem Bieruń a układem ulicznym Bierunia.
Większość zaplanowanej drogi ekspresowej S-1 przebija się przez teren województwa śląskiego. Tylko odcinek od Oświęcimia do Dankowic o długości 5,2 km znajduje się w województwie małopolskim. Całość kosztów budowy czterech odcinków S-1 pomiędzy Mysłowicami a Bielskiem-Białą wynosi około 2,3 mld złotych.
W pierwszym etapie kierowcy będą mogli korzystać z południowych fragmentów S-1. Zgodnie z przewidywaniami GDDKiA, odcinek od Oświęcimia do Bielska-Białej zostanie oddany do ruchu w III kwartale bieżącego roku. Kolejnym otwartym dla ruchu fragmentem będzie odcinek Dankowice – Bielsko-Biała Hałcnów, którego otwarcie planowane jest na IV kwartał tego roku.
GDDKiA informuje, że pod koniec roku powinna zostać oddana do użytku jedna z dwóch jezdni S-1 pomiędzy Bieruniem a Oświęcimiem, o ile nie wystąpią nieprzewidziane komplikacje. Pełne zakończenie prac na odcinkach od Mysłowic do Oświęcimia i otwarcie ich w pełnym, dwujezdniowym przekroju planowane jest na koniec 2026 roku.
Umowa na zaprojektowanie i budowę 10-kilometrowego odcinka S-1 między Mysłowicami a Bieruniem, zawierającego budowę dwóch węzłów drogowych: Kosztowy II i Lędziny, została podpisana przez GDDKiA z firmą Budimex 4 lipca 2022 roku. W ramach inwestycji powstaną również dwa Miejsca Obsługi Podróżnych (Lędziny Wschód i Lędziny Zachód), 12 obiektów inżynierskich oraz niezbędna infrastruktura techniczna. Całość umowy wynosi niemal 490 mln złotych.
Prace na tej części trasy miały pierwotnie zakończyć się w październiku 2025 roku. Jednak procedura wydania decyzji ZRID, której częścią był wniosek złożony do Wojewody Śląskiego 28 kwietnia 2023 roku, wymagała uzyskania postanowienia Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (RDOŚ), zmiany statusu prawnego niektórych nieruchomości i uwzględnienia tych zmian w dokumentacji. Te zadania opóźniły wydanie decyzji ZRID do stycznia 2025 roku. W efekcie, rozpoczęcie głównych prac budowlanych przesunięto na okres po zimie.
W kontekście decyzji ZRID dla odcinka od Mysłowic do Bierunia, GDDKiA poinformowała także o postępach budowy na pozostałych odcinkach S-1. Na odcinku od Bierunia do Oświęcimia postęp wynosi 20%, na odcinku od Oświęcimia do Dankowic blisko 90%, na odcinku od Dankowic do Bielska-Białej 80%, a na odcinku od Przybędzy do Milówki – 90%.
Ekspresowa droga S-1 Pyrzowice – Zwardoń znajduje się w VI korytarzu Transeuropejskiej Sieci Transportowej (TEN-T), łączącej kraje basenu Morza Bałtyckiego z krajami Europy Południowej. Trasa ta łączy A1 w Pyrzowicach z granicą ze Słowacją w Zwardoniu. Jej przedłużeniem na południe od granic Polski jest słowacka autostrada D3 kursująca między Żyliną a Skalite.
Aktualnie, ciąg drogi krajowej nr 1 między autostradą A1 w Pyrzowicach i granicą ze Słowacją w Zwardoniu ma długość 148 km i jest zarządzany przez czterech różnych zarządców. GDDKiA odpowiada za 136 km tej trasy, a pozostałe fragmenty są pod opieką prezydentów miast: Dąbrowa Górnicza (4,6 km), Tychy (5 km) oraz Bielsko-Biała (2,4 km).
Aktualnie jest to droga klasy GP i częściowo ekspresowa. Po zakończeniu wszystkich prac inwestycyjnych, cała trasa stanie się drogą ekspresową o długości ponad 133 km i będzie zarządzana wyłącznie przez GDDKiA. Obecnie realizowanych jest blisko 50 km drogi ekspresowej S-1 w województwie śląskim. Wartość umów na bieżąco budowane odcinki „ekspresówki” wynosi blisko 4 mld złotych.
Projekt budowy drogi ekspresowej S1 od Oświęcimia do Bielska-Białej jest współfinansowany ze środków Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027.