Wykluczenie bezkarności młodzieży: Ustawa o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich jako narzędzie edukacji prawnej

Wielokrotnie zdarza się, że osoby niepełnoletnie nie zdają sobie sprawy z pełnej gamy obowiązków, które na nich ciążą. Często mylnie postrzegają siebie jako osoby bezkorne wobec prawa ze względu na swój wiek, nie zdając sobie sprawy, że każde ich działanie, zwłaszcza te sprzeczne z prawem, może mieć długotrwałe konsekwencje.

Załączona fotografia prezentuje trzy młode osoby, które uważnie obserwują prezentację. Na jednym z wyświetlanych slajdów znajduje się pytanie: co to jest odpowiedzialność? W ramach działań profilaktycznych i edukacyjnych prowadzonych przez policjantów z Komendy w Tychach, organizowane są spotkania w szkołach, skierowane do młodzieży. Głównym celem tych spotkań jest przekazanie młodym osobom, które niedługo wejdą w dorosłość, informacji o konsekwencjach prawnych wynikających z popełniania czynów zabronionych.

Działania policyjne z udziałem nieletnich pokazują jednak, że wiele z nich ma przekonanie o swojej bezkarności z powodu niepełnoletności. To jest jednak mylne przekonanie. Osoby, które ukończyły 13 lat, ale jeszcze nie mają 17 lat, są odpowiedzialne przed sądem rodzinnym za popełnione czyny karalne, takie jak przestępstwa, przestępstwa skarbowe oraz wszelkiego rodzaju wykroczenia. Po ukończeniu 17 lat, osoby te odpowiadają już na równi z dorosłymi. Nowela ustawy pozwala sądowi rodzinnemu na zastosowanie wobec nieletnich środków wychowawczych, leczniczych i poprawczych.

Do środków wychowawczych, które mogą zostać zastosowane wobec młodzieży, należą między innymi: upomnienie, zobowiązanie do określonego postępowania czy naprawienia wyrządzonej szkody, wykonania prac społecznych, podjęcia nauki lub pracy, uczestnictwa w zabiegach terapeutycznych czy psychoterapii. Mogą to być również różnego rodzaju zakazy i zobowiązania, nadzór rodzicielski lub kuratorski, a nawet umieszczenie w rodzinie zastępczej czy Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym.

Środkiem leczniczym może być umieszczenie w zakładzie leczniczym, natomiast środkiem poprawczym jest umieszczenie w zakładzie poprawczym.

Ważne jest, aby przypomnieć, że od 1 września 2022 roku obowiązuje Ustawa z dnia 9 czerwca 2022 roku o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich, która zastąpiła dotychczasową Ustawę o postępowaniu w sprawach nieletnich.