Upamiętnienie Tragedii Górnośląskiej z 1945 roku w 2025: szczegółowe informacje o wydarzeniach w Tychach

W 2025 roku, decyzją władz, obchodzimy Rok Tragedii Górnośląskiej. W celu podkreślenia istotności tego wydarzenia, odbywają się liczne uroczystości rocznicowe. Jednym z miejsc, które dołączyło do tych obchodów jest dzielnica Wilkowyje w Tychach, gdzie spotkania planowane są na niedzielę 2 marca. Tragedia Górnośląska to określenie stosowane dla opisu represji skierowanych przeciwko cywilom z terenu Górnego Śląska. Miały one miejsce w pierwszej połowie 1945 roku, podczas finału drugiej wojny światowej, kiedy to oddziały Armii Czerwonej przekroczyły Wisłę.

Ta sowiecka ofensywa doprowadziła do zajęcia Górnego Śląska i uznania go za niemieckie terytorium będące celem zdobyczy, a nie obszar przyszłego wyzwolenia. Brak świadomości specyficznych warunków panujących na tym terenie i jego unikalnej historii często prowadził do agresywnego traktowania lokalnych mieszkańców. Takie podejście skutkowało serią okrutnych działań wobec ludności cywilnej, w tym rabunków, internowań, masowych mordów, gwałtów i tortur. Wielu Ślązaków zostało również deportowanych do obozów pracy w Związku Radzieckim, skąd nie wszyscy udało się powrócić do swoich domów. Niestety, nawet Polacy współpracujący z Sowietami (członkowie nowych władz komunistycznych i MO) uczestniczyli w tych działaniach, pomagając m.in. w aresztowaniach i wskazywaniu osób do wywózek. Te mroczne wydarzenia, które są nadal mało znane społeczeństwu, stanowią główny temat obchodów Rokiem Tragedii Górnośląskiej.

Uroczystości organizowane są przez województwa śląskie i opolskie, które ogłosiły rok 2025 Rokiem Tragedii Górnośląskiej. Marszałek Sejmu RP i Marszałek Senatu RP objęli honorowy patronat nad rocznicowymi wydarzeniami. Senat RP przyjął uchwałę poświęconą pamięci osobom represjonowanym przez Armię Czerwoną.

W 2016 roku w Tychach-Wilkowyjach odsłonięto pomnik upamiętniający ofiary Tragedii Górnośląskiej. Dzięki badaniom historycznym dokonanym przez dr. Wojciecha Schäffera w latach 2011-2015, udało się odtworzyć losy ponad 30 osób deportowanych z terenu Wilkowyj do Związku Radzieckiego. Niestety, połowa z nich nigdy nie wróciła do domu. Obchody 80-lecia Tragedii Górnośląskiej będą miały miejsce także w Tychach-Wilkowyjach, a Prezydent Miasta Tychy, Maciej Gramatyka, zachęca do wspólnego uczczenia pamięci o tych tragicznych wydarzeniach.

Program uroczystości obejmuje mszę świętą w kościele pw. Matki Bożej Królowej Aniołów w Tychach-Wilkowyjach, ceremonię przy Pomniku Ofiar Tragedii Górnośląskiej oraz panel wykładowy „Trudne dziedzictwo i pamięć: Tragedia Górnośląska 1945” z udziałem trzech prelegentów: dr Dariusza Węgrzyna, dr Wojciecha Schäffera i Jana Gąsiora. Uroczystości w Tychach objęte są honorowym patronatem Prezydenta miasta Tychy, Macieja Gramatyki.